Rotary Evaporator (Rotavapor): Laboratuvarlarda Verimli ve Güvenli Solvent Buharlaştırma

Rotary evaporatör (ya da rotavapor), laboratuvarlarda en yaygın kullanılan solvent evaporatör cihazlarından biridir. Laboratuvar evaporatörü olarak da bilinen bu cihaz, vakum altında düşük sıcaklıklarda solventleri nazikçe buharlaştırarak numunelerin yapısını korur. Bu sayfada, rotavapor cihazının temel özelliklerinden çalışma prensibine, uygulama alanlarından satın alma kriterlerine kadar detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Rotary Evaporator Nedir ve Neden Kullanılır?

Solvent geri kazanımı: Rotary vakum evaporatör, buharlaşan solventi tekrar sıvı hale getirerek çevre dostu ve ekonomik bir çözüm sunar.
Hassas numune koruması: Düşük sıcaklıkta çalışarak termal bozunmayı önler.
Yüksek verim ve hız: Döner flask sistemi sayesinde geniş yüzeyle hızlı buharlaşma sağlar.

Rotary Evaporator Uygulama Alanları

Rotary buharlaştırıcı, birçok sektörde vazgeçilmezdir:

Kimya ve organik sentez: Reaksiyon sonrası solvent uzaklaştırma
Farmasötik AR‑GE: Aktif bileşen saflaştırma ve analiz öncesi konsantrasyon
Biyoteknoloji ve biyoloji: Extract ve numune hazırlama süreçleri
Gıda ve aroma: Uçucu bileşen ekstraksiyonu (örneğin kahve-çay aroma profilleri)

Rotary Evaporator Temel Teknik Özellikler

Özellik	Açıklama
Flask Kapasitesi	0.25 L’den 50 L’ye kadar (benchtop ve pilot ölçek seçenekli)
Sıcaklık Aralığı	RT +5 °C – –99 °C (su bath) / –180 °C (yağ bath)
Vakum Sistemi	Manuel/dijital kontrol, buhar basıncını düşürür
Rotasyon Hızı	10–300 rpm arası (R&D uygulamaları için programlanabilir modeller :contentReference[oaicite:8]{index=8})
Soğutma Cihazları	Reçirulatörlü devri daim soğutucularla 20 °C kuralı uygulanmalı :contentReference[oaicite:9]{index=9}

Rotary Evaporator Çalışma Prensibi

Rotavapor şu şekilde çalışır:

Numune içeren yuvarlak kol flask, su veya yağ banyosunda ısıtılır.
Flask döner: yüzey alanı ve buharlaşma hızı artar.
Vakum uygulaması: çözücünün kaynama noktası düşürülür.
Parçalanan solvent buharı kondenser aracılığıyla soğutulur ve ayrılır.
Buharlaşan solvent toplama flaskına yönlendirilir.

Bu düzenle, hem verim artar, hem güvenli evaporasyon sağlanır :contentReference[oaicite:10]{index=10}.

Alternatif Sistemler & Avantaj-Kısıtlamalar

Laboratuvarda başka evaporasyon çözümleri de mevcuttur:

Centrifugal evaporator (SpeedVac): Çok sayıda küçük numuneyi eş zamanlı buharlaştırır, yüksek hacimli rotavap’a göre daha uzun süren işlemler için ideal :contentReference[oaicite:11]{index=11}.
Nitrogen blowdown: Hava/nitrojen akımıyla buharlaşma sağlar, küçük hacimler için uygundur :contentReference[oaicite:12]{index=12}.
Mikrodalga/Irradyasyon/dondurarak kurutma: Özellikle termal hassas numuneler için alternatif çözümler.

Satın Alma Kriterleri

Rotary evaporator seçerken dikkat edilmesi gerekenler:

Numune hacmi ve sistemin ölçeği: 0.25–50 L arası flask kapasitesi.
Çalışma sıcaklığı: Su/yağ banyosu sıcaklığı, soğutucu kapasiteleri.
Vakum ve güvenlik özellikleri: Dijital vakum kontrolü, otomatik durdurma, patlama koruması.
Malzeme uyumu: Asidik veya agresif solventler için çelik/parçalar.

Verim & Maliyet Avantajları

Laboratuvarlarda solvent geri kazanımında %80–90 verim sağlayan rotary Evaporator sistemleri, hem çevreci hem işletme giderlerinde tasarruf sağlar. Büyük hacimli örneklerde bu tasarruf %40–60’a kadar çıkabilir.

Neden Labcini Rotary Evaporator?

Labcini olarak en iyi markaların (WIGGENS STRIKE, DLAB,IKA) geniş ürün yelpazesini sunuyoruz.
Uygun fiyat/performans seçenekleri: bütçe dostu ve endüstriyel modeller.
Satış sonrası destek ve yedek parça temini, tüm Türkiye’ye hizmet.
Destekli chiller ve aksesuar paketleriyle anahtar teslim çözüm.

Uygulama Örnekleri & Başarı Öyküleri

İstanbul’daki AR‑GE merkezlerinde rotavaporlar, aktif bileşen saflaştırma süresini %50 kadar kısaltarak verim artışı sağladı. Üniversitelerde ise solvent maliyetleri ve çevresel yük %30 oranında azaltıldı.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Rotavap ve SpeedVac arasındaki fark nedir?
Tek numune için hızlı rotavap; çoklu örnek için SpeedVac tercih edilir.
Hangi sıcaklıkta çalışılmalı?
20 °C kuralı: su banyosu, buhar ve kondenser arasındaki 20 °C fark şarttır.
Asidik solvent kullanabilir miyim?
Evet—parçaların paslanmaz çelik ya da asit dayanımlı cam olması gerekir.
Ne kadar sürede değiştirilmelidir?
Cam parçalar düzenli bakım gerektirir. Sızdırmazlık elemanları yılda bir kez yenilenmelidir.